0
lip 31, 2025/ Off Comments / w Automatyzacja / przez
MUDA, MURA i MURI na linii produkcyjnej – czym są i jak im przeciwdziałać

Marnotrawstwo na linii produkcyjnej to problem, z którym mierzy się wiele zakładów wytwórczych. Aby skutecznie mu przeciwdziałać oraz zapobiec utracie cennych zasobów, trzeba bliżej przyjrzeć się zjawiskom określanym mianem MUDA, MURA i MURI. Te trzy pojęcia są ściśle związane z filozofią lean management i stanowią fundament dla eliminacji marnotrawstwa oraz osiągania doskonałości biznesowej. Sprawdź, co dokładnie oznaczają te pojęcia w kulturze lean oraz w jaki sposób ich eliminacja może zwiększyć efektywność linii produkcyjnej.

Szukasz sposobu na usprawnienie procesów w swoim zakładzie? W Inrel specjalizujemy się w automatyzacji produkcji w zakładach wytwórczych i fabrykach, wdrażając sprawdzone techniki lean manufacturing i lean management. Pomagamy firmom eliminować marnotrawstwo, zwiększać efektywność i osiągać realne oszczędności.

Sprawdź!

MUDA, MURA, MURI – metoda 3M w kulturze Lean Management

Pojęcia MUDA, MURA, MURI są nierozerwalnie związane z Lean Management, który wywodzi się z Toyota Production System – japońskiego odejścia do zarządzania firmą, które kładzie nacisk na maksymalne usprawnienie procesów produkcyjnych i wprowadzenie ładu oraz porządku w przedsiębiorstwie.

Jest to sposób zarządzania, który zmierza do:

  • wyodrębnienia wąskich gardeł, które wpływają na obniżenie produktywności procesów produkcyjnych;
    • eliminacji czynności, które nie generują wartości dodanej;
    • eliminacji zbędnych kosztów;
    • ciągłe dążenie do ulepszania procesów i osiągania większej efektywności.

Aby osiągnąć takie cele, a doskonalenie miało zamierzony skutek, konieczne jest dopracowanie przepływu surowców i produktów, a także minimalizacja strat materiałowych. Temu służy wykluczenie wszelkich przejawów marnotrawstwa, co jest możliwe w wyniku wdrożenia metody 3M (Muda, Mura i Muri) oraz narzędzi lean.

Czym jest MUDA?

MUDA odnosi się do wszelkich procesów, czynności oraz zasobów, które nie są niezbędne, aby wytworzyć wartość dodaną dla klienta. Ich istnienie prowadzi do nadmiernych wydatków i oznacza straty finansowe dla firmy. Obejmuje nie tylko niepotrzebne koszty, ale również utracone korzyści i czas – zamiast skupiać się na nich, zakład mógłby wytworzyć coś wartościowego i osiągnąć zyski. Innymi słowy, MUDA w języku japońskim oznacza marnotrawstwo – czasowe, materiałowe lub ludzkie.

Marnotrawstwo obejmuje:

  • zbędny transport, czyli niepotrzebne przenoszenie surowców produkcyjnych albo dokumentów z miejsca na miejsce, bez żadnego określonego celu;
  • nadprodukcję, czyli wytwarzanie wyrobów, na które nie ma aktualnie popytu;
  • nadmierne zapasy – skutkiem jest ponoszenie wysokich kosztów w związku z koniecznością utrzymania magazynu i niekontrolowanych zmian wielkości zapasów;
  • nadmierne przetwarzanie – obejmuje wielokrotne powtarzanie tych samych procesów, które nie dodają wartości;
  • wydłużonego oczekiwania na surowce, instrukcje lub decyzje;
  • niewykorzystanego potencjału pracowników, ich pomysłowości i zaangażowania,
  • zbędny ruch, na przykład personelu w trakcie obsługi maszyn (schylanie się, obracanie tułowia itp.).
  • wad produktów, wynikających m.in. z błędów lub braku szkoleń.

Przeczytaj także artykuł: Projektowanie linii produkcyjnych – czynniki decydujące o rozmieszczeniu poszczególnych stanowisk

Co to jest MURA?

MURA odnosi się do nieregularności i nierównomierności podczas realizacji procesów produkcyjnych, co prowadzi do nadmiernego obciążenia albo niewykorzystania potencjału pracowników oraz maszyn. Przykładem jest wolniejsza praca jednego z operatorów, która przekłada się na to, że na pozostałych stanowiskach roboczych pojawiają się okresy bezczynności. Skutkiem jest zmniejszone tempo produkcji i trudności z terminową realizacją zamówień.

MURA może wynikać z:

  • nierównego podziału obowiązków pomiędzy pracownikami;
  • nierównomiernego rozkładu obciążenia procesów produkcyjnych;
  • nieregularnego czasu pracy zespołów;
  • nieefektywnego systemu przekazywania informacji i dokumentów;
  • braku odgórnych standardów w odniesieniu do organizacji przestrzeni pracy.

Jeśli w zakładzie występuje MURA, skutkiem jest chaos na linii produkcyjnej. Poszczególne procesy są realizowane w nieskoordynowany sposób, czego skutkiem jest brak wydajności. Brak standaryzacji pracy oraz niespójny przepływ informacji i materiałów skutkują tym, że organizacja działa bez określonego celu, co wywołuje chaos i utracone korzyści.

Nadmierne obciążenie – czyli w jaki sposób przejawia się MURI?

MURI odnosi się do nadmiernego obciążenia, przeciążenia i niczym nieuzasadnionego wysiłku. Dotyczy zarówno pracowników, jak i maszyn. Obejmuje między innymi:

  • przeładowane regały i pojemniki, które wywołują duże trudności podczas manipulacji towarami, a także mogą spowodować zagrożenia dla personelu;
  • kumulację zadań ze względu na okresowe zwiększenie popytu;
  • tworzenie nieergonomicznych stanowisk roboczych, w których dostęp do maszyn i narzędzi jest utrudniony;
  • pracę ponad granice możliwości – prowadzącej do przeciążenia pracowników wypalenia, błędów i awarii.

MURI może być także spowodowane delegowaniem wykonania zadań, do których realizacji pracownicy nie zostali odpowiednio przygotowani i są dla nich zbyt trudne do zrealizowania. Innym problemem są częste awarie maszyn, wynikające z braku regularnej konserwacji.

Jak można wyeliminować MUDA, MURA oraz MURI?

Idealnym sposobem na usprawnienie linii produkcyjnej jest wdrożenie podejścia Lean Management. Zmierza ono do wykluczenia wszystkich czynności czy zasobów, które powodują starty finansowe i ograniczają produktywność zakładu. 

Można to osiągnąć dzięki organizacji:

  • dostaw przy wykorzystaniu systemu pull, czyli ssącego – strategia just in time gwarantuje, że surowce trafią na linię produkcyjną tylko wtedy, gdy będzie zapotrzebowanie na wytwarzane z nich towary;
  • stanowisk roboczych w oparciu o metodę 5S, w której nacisk kładzie się na przykład na swobodny dostęp operatorów do niezbędnych narzędzi i materiałów;
  • regularnego serwisu maszyn, dzięki czemu minimalizuje się ryzyko awarii.

Aby zapobiec MUDA, MURA oraz MURI, w koncepcji Lean Management stosuje się ponadto karty KANBAN. Zawierają informacje na temat surowców czy podzespołów, w tym tego, skąd pochodzą oraz gdzie i kiedy mają trafić w ramach cyklu produkcyjnego. Ułatwia to organizację dostaw.

Specjalista realizuje usprawnienie linii produkcyjnej w zakładzie - inrel.pl

Aby nie do doszło do przejawów MUDA, MURA oraz MURI, warto wdrożyć podejście Lean Management. Jego efektem jest wzrost efektywności dzięki realizacji dostaw materiałów i surowców tylko w obliczu zapotrzebowania na nie (just in time), regularnej konserwacji maszyn oraz wprowadzeniu kart KANBAN.

Jakie korzyści daje usprawnienie linii produkcyjnej za pomocą metody 3M?

Wykluczenie marnotrawstwa jest bardzo korzystne dla zakładu. Eliminacja MUDA, MURA oraz MURI prowadzi do wzrostu wydajności produkcji, co pozwala nie tylko zaspokoić obecne zapotrzebowanie, ale również rozwinąć działalność i realizować jeszcze więcej zamówień.

Ważne jest również ograniczenie kosztów ponoszonych w związku z:

  • awariami maszyn;
  • przestojami produkcyjnymi;
  • wadami produktów;
  • utrzymaniem magazynu.

Dzięki Lean Management pracownicy mogą szybciej wykonywać swoje zadania, co sprzyja zwiększeniu poziomu ich motywacji i zaangażowania w realizację obowiązków. Koncepcja jest świetnym sposobem na to, aby skutecznie wprowadzać nowe produkty na rynek i zdobywać kolejnych klientów.

Chcesz skorzystać ze wsparcia organizacji produkcji podczas wdrażania Lean Management? Zaufaj doświadczonej firmie, która dysponuje niezbędnym personelem i zapleczem technicznym. Skontaktuj się z nami, jeśli liczysz na usprawnienie działalności Twojej firmy.